“ƏSL DÖYÜŞ İMTAHANI QABAQDADIR”

Zabit Çingiz Cavan oğlu Əliyev Ermənistan torpağını tərk edən, bəlkə də, ən axırıncı azəri türkü olub. Bunun əsas səbəbi Çingizin o zaman hələ dağılmamış Sovet ordusu sıralarında xidmət etdiyi hərbi hissənin Kirovakanda yerləşməsiydi. Ermənistandan – öz dədə-baba ocağından soydaşlarımızın qovulmasını ürəyində dərd kimi gəzdirən Çingiz çalışırdı ki, sənədlərini yerbəyer etdikdən sonra Dağlıq Qarabağın müdafiə işində xidmət göstərməyə getsin. Əsl-nəcabəti Dilican torpağından olan bu igid eloğlumuz daşnakların dabbaqda gönünə bələd idi. Odur ki, daim təqib və təhqirə məruz qalsa da, hirsini boğub axıradək dözə bildi.

Nəhayət, xain qonşu ilə haqq-hesab dəqiqələri yetişdi. Əfqanıstan müharibəsində 2 il 6 ay zəngin döyüş təcrübəsi qazanmış Çingiz erməni quldurları ilə elə ilk döyüşlərdə bacarıqlı, qorxmaz zabit olduğunu sübut etdi. O, ehtiyatdan gələn zabitlərlə böyük şövqlə işləyir və bundan xüsusi zövq alırdı. Tale elə qismət etdi ki, Çingizin tabeliyində xidmət göstərən zabitlərdən biri də mən oldum. Mənimsədiyim hərbi biliklərə görə Çingiz Əliyevə mən də bir hərbçi-jurnalist kimi mənən borcluyam. Odur ki, respublika prezidenti Heydər Əliyevin 20 iyun 1994-cü il tarixli fərmanı ilə “Azərbaycan Bayrağı” ordeninə layiq görülmüş döyüşçülərin sırasında Çingizin adını oxuyanda ən çox şad olan hərbçilərdən biri də mən idim.

3 mart 1994-cü il. Çingizin vücudunu dəhşətli bir intiqam hissi bürümüşdü. Dişlərini bir-birinə sıxmışdı. “Bəlkə sol cinahdan əks-həmləyə keçək?” “Geri çəkilsək, düşməni azdıra bilərikmi?” Söylənilən ehtimallara əhəmiyyət vermədi. Özü müstəqil qərar çıxardı. Amma bu qərarı hələlik bölük və taqımlara çatdırmamağı əmr etdi. Bəs səbəb nə idi? Çünki komandir düşmənin həmlə istiqamətinin zəif və güclü nöqtələrini bir daha dəqiqləşdirmək fikrinə gəlmişdi. Ətrafına toplaşan zabitlərin isə arxayınlığı onda idi ki, Çingizin özü döyüşdə iştirak etmək istəyirdi...

Düşmənin həm Horadiz, həm də Dörd Çinar kəndləri tərəfindən Horadiz qəsəbəsinə güclü hücumu başlananda Çingiz indiyədək ürəyində ölçüb-biçdiyi qərarı dərhal komanda ilə ön atəş nöqtələrimizə çatdırdı.

Səhər saat 7 radələri idi. Qorxunc səsli toplar ağız-ağıza vermişdi. Havada tüstü zolaqları dalğalanırdı. Güclü əks-həmləmiz barədə əmr verildi. Bir saat ərzində düşmənin 2 taboru 800 metr geri çəkilməyə məcbur oldu. Lakin ermənilər, deyəsən, duyuq düşmüşdülər. Onlar yeni manevr etmək istəyəndə Çingiz Əliyev real vəziyyətə görə hərəkət etməyə başladı. Mənəvi-psixoloji döyüş ruhunu yüksəltməkdən ötrü özü üçüncü səngərdə dayanmışdı. Güclü müqavimətə, aramsız artilleriya zərbələrinə baxmayaraq, onun operativ siqnalları əsasında atəş xətti dəyişdirildi və eyni zamanda “tank ovu”na çıxan qumbaraatançılarımız 2 düşmən texnikasını birinci həmlədəcə vurub sıradan çıxardılar. Elə həmin vaxt işğalçı susmaq məcbiryyətində qaldı və üstəlik 1 ədəd PDM də itirdi.

Yorğunluq Çingiz Əliyevə güc gəlsə də, sübh çağı əks-hücumu davam etdirmək, qaniçən işğalçıların dərsini lazımınca vermək istəyirdi. Kəşfiyyatçılarımızın gətirdiyi məlumatları təhlil edib, fikrini səhər söyləməyi məqsədəuyğun saydı. Hərtərəfli hazırlıq aparıldı. Axşam gözünə yuxu getmədi. Dünənki döyüşün təəssüratı altında səngərləri bir-bir gəzib dolandı. Adəti üzrə döyüşdə fərqlənən əsgərlərə öz təşəkkürünü elan etdi, onlara mənəvi dayaq durdu.

Martın 5-də düşmənin piyada qüvvələri sağ cinahdan 11 ədəd tank və 5 ədəd PDM-in köməyilə üstümüzə yeriməyə başlayanda Çingizin əmri ilə qarşıda duran taborumuzun döyüşçüləri cavab atəşi açmadılar. İşğalçılar elə güman etdilər ki, biz qorxaraq, küyə düşüb geri qaçmışıq. Düşmən fasiləsiz atəş aça-aça bilərəkdən susmuş taborumuzun lap yaxınlığına gəlib çatan kimi cinahlardan gözlənilməz şiddətli həmləyə başlayan piyadalarımız döyüşün taleyini öz xeyrimizə həll edə bildilər. Ermənilər çaxnaşmaya düşüb daha 3 tank itirdilər. İşğalçıların murdar cəmdəkləri üst-üstə qalandı. Bu savaşın uğurlu nəticəsinə görə təcrübəli, yüksək taktiki biliyə malik Çingiz Əliyevin zabit rütbəsi bir pillə artırıldı.

...Çingiz Əliyev yazı-pozu əhli olmasa da, gərəkliyini nəzərə alıb cəbhə gündəliyi yazır. Bu gündəlik onun acılı-şirinli döyüş xatirələrini özündə əks etdirir. Cəsur zabit deyir ki, vaxt gələcək, bu gündəliyi ətə-qana doldurub kitab şəklində oxuculara təqdim edəcəyəm.

Ordenli igidimizin milli hərbi terminlərə olan marağı da təqdirəlayiqdir. O, Orconikidze Ali Hərbi Ümumqoşun Komandirləri Məktəbini bitirsə də, yəni rustəhsilli olsa da, həmişə döyüşçülərimizin nizami düzülüşü önündə ana dilimizdə komanda verir və milli hərbi terminologiyanın şəxsi heyət tərəfindən öyrənilməsi üçün bütün səy və bacarığını əsirgəmir, bir çoxlarına nümunə olur.

...Müharibənin dəhşətlərini, xalqımızın başına gətirilən müsibətləri unuda bilməyən Çingiz Əliyev böyük səmimiyyətlə etiraf edir:

- Biz hələ əsl qəhrəmanlığı etməmişik. Sadəcə olaraq, torpağımıza soxulan düşmənlə döyüşmüşük. Lakin bununla öyünmək azdır. Əsl döyüş imtahanı qabaqdadır. Hər halda, mən belə düşünürəm. Biz o zaman mənəvi rahatlıq tapacağıq ki, bir ovuc torpağımız, bir damcı suyumuz belə ermənilərin əlində qalmasın...

27 may 1995-ci il

P.S. Çingiz Əliyev döyüş akademiyasının cəsur məzunudur. Əsl türk oğlu kimi anadan döyüşçü doğulub. Savaş meydanında yalnız qalibiyyət ruhunda döyüşməyi sevir. Bu gün ehtiyatda olsa da, onun ürəyi daim doğma ordusunun ürəyi ilə birgə döyünür.

                                                                                               İbrahim MƏSİMOĞLU