İTİGÖZ FİLMAN

Sübh tezdən, Yanşaq meşəsinin gül bülbülü, bülbül gülü çağıran bir çağında Filman və aslan ürəkli silahdaşları hərbi əməliyyatın əsas “ilmə”sini düzüb-qoşurdular. Onlar düşmən müdafiəsinin dərinliyində - qərargah yerləşən məktəb binasının arxa cinahında durub ətrafı müşahidə edirdilər. Düşmənin bütün hərəkətinə ciddi göz qoyulurdu. Yanşaq məktəbinin həyətində erməni qüvvələri səhər toplanışı keçirirdi. Zəngin təcrübəli zabit Sahib Aslanov postlararası boşluqları dəftərçəsinə qeyd edə-edə arxası üstə yerə uzanmış Filmana pıçıltı ilə dedi:

- Filman, uzanmaq vaxtı deyil. Sol cinaha çəkil. Yola göz qoy.

İşğal altında qalmış Yanşağın xəstəyə məlhəm olan saf dağ havası Filmanı məst etmişdi. Yurd heyranlığından alışıb-yanan yarıyumulu gözləri ilə meyvə ağaclarının gözəlliyini seyr edir, ruhən dinclik tapırdı.

- Cənab zabit, qadan alım, beş dəqiqəlik mənə dəyməyin. Qoy qəribsəmiş meşəmizlə danışıb dincəlim, - deyə Filman arxayın-arxayın dilləndi.

Filmanın xasiyyətinə bələd olan Sahib dinmədi...

Əməliyyatın ilkin mərhələsi qənaətbəxş idi. Düşmənin canlı qüvvəsinin sayı, postların məkanı müəyyənləşdirildi. Sifəti bulud kimi qaralmış Filman meşənin kənarını asta addımlarla gəzərək düşmənlə üz-üzə gəlmək istədi. “Dil” tapmaq həvəsi ilə özünü dağa-daşa çırpdı. Amma ehtimal olunan dayaq məntəqələrində bir hənirti də hiss etmədi. Gecəni Qasımbinəsi kəndində Sahibgilin evinin qənşərində keçirdilər...

Artıq bir həftəydi düşmən arxasında idilər. Ehtiyat azuqə də qurtarmışdı. Mer-meyvə ilə gün keçirirdilər. Səkkizinci gün Yanşağın girəcəyində - Zallar yaşayış məntəqəsində iki ədəd traktor gözə göründü. Qəzəbindən nəfəsi boğazına tıxanmış Filman Sahiblə atüstü məsləhətləşdi və təcili olaraq pusqu qurdu. Fəxri Əliyev və Bəxtiyar Quliyev də onunla birgə meşənin təhlükəli cığırları ilə yolun kənarına düşdülər. Traktorun yedəkləri qaçqın ailələrimizin ev-eşiyindən talan edilmiş məişət əşyaları ilə yüklənmişdi. Özgə çörəyi ilə qarın otaran bu talançılar Ermənistandan gəlmiş mülki ermənilər idi. Qabaqda gedən traktora bir, arxadakına isə iki dığa minmişdi.

Fəxri quş kimi sıçrayıb traktorun qabağını kəsdi. Haram tikə ilə harınlamış ermənini əli ilə yanına çağırdı. Fəxri özünü arxayın apardığına görə dığa heç nədən təəccüblənmədi. Etinasızcasına əyləci basdı. Sükan arxasından aramla düşüb Fəxriyə yaxınlaşdı. Lakin iş ermənicə danışığa gəlib çatanda yelbeyin dığanın boğazı qurudu. Hiss etdi ki, Fəxri azərbaycanlıdır. Özünü elə itirdi ki, müqavimət göstərə bilmədi. Fəxri bircə atəşlə talançı dığanın bağrını qana boyadı. Filmanın səbri sanki imtahana çəkilirdi. Axır ki, dözdü. Digər dığalar aradan çıxıb qaçmaq istəyəndə isə Filman avtomatını işə saldı. Amma yol kənarında sıralanan iri qaya daşları onun istəyinə əngəl oldu. Kim bilir, bəlkə də, ağır yaralandılar. Filman düşmən dalınca qaçıb vəziyyəti öyrənə bilməzdi. Axı hər tərəf erməni postları ilə əhatə olunmuşdu. Filman iti sürətlə traktorun kabinəsinə girdi. Bir göz qırpımında axtarış apardı. Ən ucuz “Astra” siqaretindən savayı əlinə heç nə keçmədi. 30 dəqiqədən sonra erməni döyüşçüləri qarğa-quzğun kimi hadisə yerinə şığıdılar. Lakin daha gec idi. Filmangil “N” dağının dik yoxuşu istiqamətində gedərək əməliyyatı başa çatdırdılar...

Filman Məhərrəm oğlu Bədəlov “N” hərbi hissəsinin ordenli baş çavuşudur. 21 yaşlı bu dəliqanlı erməni faşistlərinə qarşı çox yanıqlıdır. Çünki insanlığa qənim kəsilən daşnaklar onun dədə-baba ocağını - Zəngəzur mahalının Gödəkli kəndini od vurub vəhşicəsinə yandırmış, günahsız kənd əhlini öz halal ev-eşiyindən didərgin salmışlar. 8 nəfərdən ibarət olan Bədəlovlar ailəsi ağır təhqirlərə məruz qalaraq Bakıya pənah gətirmişdir. İndinin özündə də Filman Zəngəzur adını dilinə gətirəndə üzüntülü həsrətdən az qalır ki, dodaqları çatlasın.

- Biz təhqir olunan minlərdən biriyik. Ahımız yerdə qalmayacaq, - deyə Filman söhbətə başlayır. - Beş qardaşıq. Hazırda üçümüz Vətən uğrunda qanlı döyüşlərdə intiqamımızı alırıq. Mülki ixtisasım qaynaqçı-dəmirçidir. Bu sənəti Bakıda 10 nömrəli texniki peşə məktəbində öyrənmişəm. Açıq deyim ki, torpaqlarımız azad olunmayınca, quduz ermənilərdən intiqam almayınca nə dəmirçi olacağam, nə də qaynaqçı. Ömür-billah bir sənətim olacaq: Vətən döyüşçüsü! Qardaşlarım da mənimlə həmrəydir. Bu gün hər bir azəri övladı heç nədən qorxmadan, çəkinmədən əsl döyüşçü kimi silaha sarılmalıdır.

- Filman, cəbhəyə könüllü gəlmisənmi?

- Cavan yaşımda didərgin olsam da, fəxr edirəm ki, əsgəri borcumu Azərbaycan ordusunda ödəməyə başlamışam. Yəni əsgəri yaşım tamam olanda ordumuz da yarandı. Mən müstəqil dövlətimizin ilk əsgərlərindən biriyəm.

- İlk döyüşü necə keçiribsən? Heç qorxurdunmu?

- İlk döyüşüm məşhur Hoçaz əməliyyatının bir həlqəsidir. Qorxu-zad bilmirdim. Məncə, o adam qorxar ki, həyatında başı dərd-bəla çəkməyib. Mənsə Zəngəzurda çox zülm çəkmişdim. Döyüş mənə ancaq rahatlıq gətirirdi. Taqım komandirim Sadıq Qurbanov idi. Lap əvvəldən silahım “PK” olub. İlk gülləm də boşa çıxmayıb. Hoçazda palıd ağacının arxasında mövqe seçmişdim. Dığalar zəncirvari düzülüb üstümüzə yeriyirdilər. Əvvəl atmadım. O vaxtacan susdum ki, düşmən yüz metrliyimə qədər gəlib çatdı. Bəzi silahdaşlarım elə zənn etdilər ki, guya mən qorxudan donub qalmışam. Amma mənim fikrim özümdə, bir də ki, məni xam hiss edərək üstümə cuman dığalarda idi. İlk atəşlə dördünü yerə sərdim. Güllə qatarım havayı yerə boşalmadı. Qaçışan düşmən piyadalarının da kələyini kəsdim. Tuşlayıb onların arxasınca qısa fasilələrlə atdım. Bəlkə də on nəfərə qədər dığa mənim güllələrimlə odünyalıq oldu. Sonra Hoçaz kəndinin daş karxanasına göndərildim. Bu əməliyyatda komandirim diribaşlığımı öz gözləri ilə gördü. Onun zəmanəti ilə başqa hərbi vəzifəni yerinə yetirməyə başladım.

Silahdaşları Filmana “itigöz” deyirlər. Döyüşdə onun gözündən heç nə yayınmır. Gülləsi çox vaxt hədəfə dəyir. Ona görə hərbi əməliyyatlarda “start gülləsi”ni atmağı ona həvalə edirdilər. Nədəndirsə, düşmən də üz-üzə gələndə onu qaralaya bilmir. Yalnız bircə dəfə dığa gülləsi onu haqlayıb. O da papağını deşib keçib.

- Erməni döyüşçü həmişə qarşı tərəfin gücünü hiss edən kimi özünü itirir, - deyə Filman həmin hadisəni danışır. - Mənim də, maşallah, gözüm yaxşı görür. Fiziki hazırlığım ürəyin istəyən kimidir. Döyüşün dilini də bilirəm. 1993-cü ilin aprelində Laçından Kəlbəcərin Çaykəndinə qədər piyada gəlmişdik. Silahdaşlarımızın çoxunda güllə az idi. Mənim “PK”mın qatarı isə dolu idi. Düşmən qəflətən qabağımıza çıxdı. Əksəriyyəti peşəkar ruslar idi. Güclü qarşıdurma yarandı. Ermənilər rus meyitlərini PDM-in üstündə daşıyırdılar. O zaman bizim arxa cəbhəmiz indiki qədər işləmirdi. Mən hər güllənin qədrini bilirdim. Düşmənin neçə-neçə əsgərini qırdıq. Amma 250 güllə ilə nə qədər vuruşa bilərdim? Son məqamda güllə papağımı deşdi. O zaman dilxor vəziyyətdə keçirdiyim hissləri hələ heç bir döyüşdə yaşamamışam. Dəhşətli bir vaxt idi. Arxasız döyüşçülərimiz arxalı ermənilərə qısa müddət ərzində divan tuta bilsələr də, aqibətimiz pis oldu: Kəlbəcər işğal edildi. Sonralar elə Kəlbəcərin özündəcə Yanşaq əməliyyatı zamanı deşik papağımın hayığını onqat aldım. Qumbaraatan silahla düşmən zabitləri ilə dolu bir “UAZ”ı məhv etdim.

Deyirlər ki, Filman təkcə döyüşdə yox, şəxsi həyatda da dosta dost, qardaşa qardaş bir cavandır. Dil-dil ötən igidlərdən deyil. Çox iş görər, amma az danışar. Ona “Azərbaycan Bayrağı” ordeni verilməsi üçün təqdimat yazılanda da etiraz etmişdi:

- Mən hələ torpağımızın azadlığı üçün heç nə etməmişəm. Zəngəzur kimi yurdum əlimdən çıxdı, Qarabağ kimi çənnətməkan oylağımız isə xaraba qalıb...

                                                                             

                                                                              İbrahim MƏSİMOĞLU

15 iyun 1994-cü il

P.S. Səngər qardaşım Filman həmişə deyir ki, ermənidən sülh gözləmək  bədbəxtlik gözləmək deməkdir. Ona görə də sülh söhbəti düşəndə çox sarsılır. Dağlıq Qarabağ məsələsində Filmandan ötrü bir şad xəbər mövcuddur. O da hücum xəbəridir... İnşallah, Filman bir gün ürəkdən tam şadlanar!...