PAKLIQ

Məhəd ermənilərə qonşu gözü ilə baxırdı. Güman etmirdi ki, qonşusu ona silah qaldırar, dədə-baba ocağını kor qoyar. 1988-ci il öz gəlişi ilə Məhədə didərgin taleyi bəxş etdikdə isə onun az qaldı ki, ağlı başından çıxsın. Əvvəlcə Məhədgilin kəndində - İcevan rayonunun Polad kəndində bir cavan oğlana qəsd edildi. Qoyun dərisi geymiş qurd ermənilər bir-birinin ardınca azərbaycanlılar yaşayan kəndləri odladılar. Polad camaatı Qazax rayonunda sığınacaq tapdı. Məhəd burada orta təhsilini tamamlayıb Bakıya sənət öyrənmək məramı ilə getdi. Bir il 31 nömrəli texniki peşə məktəbində oxudu. Radio texniki kimi Bakı radio cihazları zavodunda təcrübə keçdi. Əsgərlik vədəsi yetişdi. Sovet ordusunda xidmət etməyə göndərildi. Çavuşlar kursunu bitirib ordu həyatının qayda-qanunlarına, manqa komandiri səriştəsinə yiyələndi...

Yeni formalaşan ordumuzun qeyrətli əsgərləri sırasında 1992-ci il aprelin 6-dan etibarən Məhəd Tağı oğlu Tağıyev də durdu.

Baş çavuş Məhəd Tağıyev sorğu-sual edildi. Didərgin könlündə erməni işğalçılarına qarşı nifrəti zabit Nəriman Zeynalov onun gözlərindən oxudu. Məhədi inamla manqa komandiri vəzifəsinə qoydu. İlk döyüşə - Capar kəndinin azad edilməsi əməliyyatına hazırlıqsız getmək əmri alanda da dinmədi. “Vətən qan ağlayır, biz onun övladıyıq. İndi döyüşməyib, bəs haçan döyüşəciyik?! Əmr verilibsə, orası-burası yoxdur, ölüm də olsa, tapşırıq yerinə yetirilməlidir”, - düşündü.

...Ağdərənin Çapar kəndi uzaqdan kiçik bir qaraltı kimi görünürdü. Məhədin manqası döyüş düzülüşünə açılaraq sürətlə irəli yüyürdü. Eyni zamanda taqım komandirinin işarələrinə müşahidəçi təyin edildi. Ürəkaçan hava var idi. Döyüşçülər taxıl zəmisini sürün-sürünə keçib kəndin girəcəyində səngər qazdılar. Məhəd döyüşqabağı sözlərini söylədi:

- Düşmənin aşını biş-düş eləmişik. Bircə qalıb yeməyə başlamaq. Öndə özüm gedirəm. Bəri başdan deyirəm – geri qalan olsa, başına arvad ləçəyi bağlayacaq.

Bu təsirli sözlərdən sonra kim qorxuya baş əyər?! Vuruş ilk dəqiqələrdən müvəffəqiyyətlə başladı. Düşmənin ZDM-i döyüş düzümündə irəliləyən cəngavərlərimizi dəf edə bilməyib qaçdı. Kəndin içərisində qumbaraatan silahdan atılan mərminin qəlpəsi Məhədi qolundan yaraladı. Lakin yaralı vəziyyətdə daldalanacaq yer tapıb döyüşə nəzarət etdi və düşmən canlı qüvvə sarıdan itki verərək Çaparı tərk etmək məcburiyyətində qaldı.

Qolunu çırmayıb döyüşə ürəklə atılan Məhəd üç dəfə yaralanıb. Hər yara ona bir dərs verib. Əsgər vəzifəsində durmaq istəsə də, həmişə komandir postunu ona təklif edirdilər. Məsuliyyət altından qaçmaqla “qorxaq” adını eşitmək ehtimalından çəkinərək razılaşırdı. Ona görə də silahdaşları Məhədə “məcburi komandir” – deyə ara-sıra söz atır, zarafatlaşırlar.

...Qozlunu ələ keçirmək asan olsa da, Tərtər çayının üstündəki körpünü erməni gavurları dağıtdığına görə həmlə etmək problemə dönmüşdü. İşin tərsliyinə bax ki, həm də güclü yağış yağmışdı. Tərtər çayının adi axını selə çevrilmişdi. Təbii əngəli dəf etməyin çəmi tapıldı. Döyüşçülər əl-ələ verməklə çayın dayaz sahəsindən o taya adladılar. İkinci problem azuqə ilə bağlı idi. Yemək-içməyi çay üzərindən necə ötürəsən? Zabit Qurban Qurbanovun və Məhədin təklifi ilə üç günlük xoş məramlı “aclıq” elan edildi. Onlar meşənin təbii çətiri altında oğrun-oğrun Qozlunun arxasına keçdilər. “Aclıq” müddəti də qurtardı. Məhəd təşəbbüs göstərdi ki, çayın enli axarından çörək keçirmək mümkündür. Onun sözünə dayaq verən manqa döyüşçüləri tapşırığı can-başla yerinə yetirdilər. Üstəlik, dağ başında yiyəsiz qalmış erməni topunu işə salmaq üçün artilleriyaçı Əbdül Həsənov da gəlib özünü yetirdi. Beş saatlıq döyüşdə Qozlunun yarısı düşməndən təmizləndi. Məhədin manqası 10-a qədər erməni məhv etdi, beş ədəd avtomat silah ələ keçirdi. Q. Qurbanov bir əsir tutdu. Məhəd isə yenə yaralandı.

Bığ yeri təzəcə tərləyən “məcburi komandir” döyüşlərdə çox sınandı. Necə deyərlər, onu dəyirmanın boğazından ölü saldılar, diri çıxdı. Buz baltası kimi möhkəm, səriştəli bir cəngavər oldu. Əvvəl taqım komandirinin müavini təyin edildi. 1993-cü ilin avqustunda isə taqım komandiri kimi vuruşdu. 1994-cü ilin yanvarında Kəlbəcər dağlarında uğurlu hərbi əməliyyatlara görə Məhəd Tağıyevə kiçik leytenant hərbi rütbəsi verildi və öz doğma taborunda taqım komandiri vəzifəsinə təsdiq olundu.

Məhədin özünü dinləyək:

- Döyüş taktikası mürəkkəb bir elmdir. Açıq demək lazımdır ki, bu elmi o qədər də yaxşı bilmirik. Məncə, nə qədər öyrənsək, yenə də azdır. Bəzən biz ancaq partizan kimi vuruşuruq. Elə hal olur ki, ön atəş xəttinə çıxan 100 əsgərdən 50-si döyüşür. Qalan qüvvələr ya xamlıq edir, ya da ipə-sapa yatmırlar. Söz yox ki, düşmənimiz də taktikanı yaxşı bilmir. Ona görə də bir mövqedə gah biz qələbə qazanırıq, gah düşmən. Əgər taktika elmini dərindən öyrənib tətbiq etsək, tez qələbə çalıb müharibəyə son qoyarıq. Düşmən isə öz növbəsində əvvəl-axır bilməlidir ki, onun əsgəri nə qədər yüksək hərbi taktikaya yiyələnsə də, işğalçı əsgərlə öz ana yurdunu qoruyan əsgər arasında fərq tez üzə çıxacaq. Qarabağ bizim torpaqdır. Onun azadlığı uğrunda axıradək vuruşacağıq. Düşmən əsgərləri isə çoxdan beziblər. Bunu biz görürük. Deməli, güc bizdədir, qələbə öz əlimizdədir.

...Məhədin yenilməz taqımı düşmən mövqeyinə həmləqabağı öz dayaq məntəqəsinin müdafiəsini möhkəmlətdi. Müşahidə və atəşaçma şəraitini yaxşılaşdırmaq məqsədilə 12 əsgər Susuzluq dağından Bozlu istiqamətinə sarı aşağı endi. Bu kənd 3 yaşayış məntəqəsinə “arxa qapı” hesab olunurdu. Ətrafa qatı duman çökmüşdü. Döyüşçülərimiz ağır-ağır addımlayırdılar. Bozlunun üst cinahında erməniləri görüb pusqu qurdular. Elə pusqu ki, bundan heç şeytan da baş çıxara bilməzdi. Düşmən bixəbər olaraq səhər tezdən dağda qurulmuş posta qalxırdı. Öz taqımına güvənsə də, Məhəd azacıq geri çəkilmək əmri verdi. Taqımın döyüşçüləri ağ maska geyindiklərinə görə onların hərəkəti kənardan gözlə seçilmirdi. Məhəd qısa məsləhətləşmədən sonra göstəriş verdi ki, düşmən aramızda 15 metr məsafə qalanadək qabağa buraxılsın. Məhədin özü, Turan Ellazov, Vaqif Qədirov və Rəşid Həsənov lap irəlidə durdular. Sağ və sol cinahdan atıcılarımız döyüşə girişdilər. Rahat mövqe seçən Məhəd iki atışmada iki dığanı yerə sərdi. Qumbaraatan əsgərimiz 5 piyadanı bir yerdə susdurdu. Elə bil, ermənilərin başına kisə keçirildi. Hara gəldi qaçdılar. Yaralılar tullana-tullana Bozluya sarı düşüb qeyb oldular. Bozlunun azadlığı da belə başladı. Məhəd isə cəsur əməllərinə görə vətənin yüksək mükafatına – “Azərbaycan Bayrağı” ordeninə layiq görüldü.

Didərgin həyatına düşdüyü gündən xain erməni cəlladlarının qətlinə fitva verən döyüşçü Məhəd Tağıyev səbirsizliklə qələbə gününü gözləyir. Bu şad, mübarək günə gedən yolda qan-tər axıdan Məhəd itirdiklərini yenidən qazanacağına böyük inam bəsləyir. O, komandir olmaq istəmədi – lakin dözümlü xarakteri onu “məcburi komandir” etdi. Mükafatdan, şan-şöhrətdən yan qaçdı. Lakin döyüşçü şücaətini yüksək qiymətləndirən dövlətimiz ona orden verdi. Çünki Məhəd öz mənliyini torpağının, millətinin və müstəqil məmləkətinin mənliyi ilə bahəm qoruyan behiştlik insandır.

Ordenli zabitimiz Məhəd Tağıyev adının mənasını bilmir. Nə qədər axtarsa da, tapmayıb. Bu adı ona atası qoyub. “Məhəd” ata babasının adıdır. Mən ona söz verib axtardım və dilçi yoldaşımın köməyi ilə öyrəndim ki, “məhəd” ərəbcə “məhd” sözündən götürülüb. Mənası “beşik” deməkdir. Məna tutumunda haradasa müqəddəslik çaları var: bütün insanlar beşikdə pak olurlar. Kimi bu paklığı qəbir evinədək saxlayır, kimi də...

Məhəd bu paklığın qədrini bilən, onu ləkələrdən daim qoruyan Azərbaycan əsgəridir!

4 may 1994-cü il

P.S. MƏHƏD TAĞIYEV DOĞMA MƏMLƏKƏTİMİZ ÜÇÜN ALIŞIB-YANAN ƏSL VƏTƏN ÖVLADIDIR. O, VƏTƏNƏ VURULAN HƏR BİR YARANI ÜRƏYİNİN DƏRİNLİKLƏRİNDƏ HİSS EDİR. ODUR Kİ, HƏMİŞƏ ÖZÜNÜ VƏTƏN UĞRUNDA BAŞLANACAQ HƏLLEDİCİ DÖYÜŞLƏRƏ HAZIR SAYIR...

                                                                                                İbrahim MƏSİMOĞLU