RUSİYADA ERMƏNİ EKSPANSİYASININ BÖHRANLI MƏQAMLARI

                           

        

        İlk baxışda erməni qiyafəti göz qamaşdırandır. Bəzən mədəni jestlərlə səni özünə aludə edir. Şirin dilə basaraq ətrafını ovsunlayır. Ünsiyyət dərinləşən zaman  ona insan deməyə ürəyin gəlmir. Görürsən ki, bu millət özündən başqa kimsəni sevmir. Başımıza açdıqları bəlalardan yaxşı bilirik ki, erməni təkcə bizim üçün deyil, insanlıq üçün bir fəlakətdir. Onların içi qaranlıq, bəşəri məzmunu isə yalnız kölgəlidir.

     Doğma Gəncəmizin “ikinci hissə” deyilən ərazisində ermənilər yığcam yaşayırdılar. Milli mübahisə zəminində sözümüzün qabağına cəsarət edib bir əks-fikir deyə bilməzdilər. Haqsız dillənənlər yerindəcə susdurulurdu. Yaşadığım qəsəbədə isə erməni yox idi. Bu səbəbdən də doğma şəhərimizdə onlarla az kəlmə kəsmişdim. Tale elə gətirdi ki, Oğuz rayonu mənim üçün ikinci doğma bir məkana çevrildi. Peşəkar jurnalist fəaliyyətimin bir hissəsi bu rayonla bağlıdır. İşlədiyim rayon qəzeti redaksiyasının korrektoru, müsahibi, sürücüsü, o cümlədən mətbəmizin rəisi, linotipçisi erməni idi. Onlarla elə ağır mübahisəli milli söhbətimiz olmurdu. Lakin dolayı yollarla öyrənirdik ki, hamısı daşnak partiyasının üzvü kimi aylıq haqq verirlər. Bir dəfə təsadüfən sürücümüz Raçiklə “Ararat” futbol komandası barədə danışdıq. Söhbət zamanı özündən asılı olmayaraq açıqladı ki, dünən “Ararat”ın oynuna baxıb və heç razı qalmayıb. Raçikin bu sözləri məni çox təəccübləndirdi və tezcə soruşdum:

- Ay Raçik, mən də dünən Moskva kanalına baxmışam. Yalnız “Spartak”ın oynu verildi. Sən “Ararat”ın oynuna necə baxmısan?

Raçik səhv danışdığına görə azacıq tutuldu və zarafata keçdi:

- “Ararat”ın oynunu Rusiya ermənilərinin xahişi ilə proqramdan kənar veriblər.

       Əvvəlcə onun sözlərinə inandım. Lakin sonra bəzi gizli mətləblər üzə çıxdı. Gənc nəslə anlaşıqlı olmaq üçün sovet əyyamını yada salmaq istəyirəm. O dövrdə cəmi iki televiziya kanalımız vardı. Biri öz Azərbaycan televiziyamız idi. Biri də mərkəzi kanal kimi Moskvadan rus dilində  yayılırdı. Nəisə Raçikin yalanı heç yadımdan çıxmırdı. Bir dəfə yaxşı ünsiyyət qurduğum bir udinlə qədim türk tarixi barədə söhbət edən zaman öyrəndim ki, Oğuz erməniləri civədən istifadə etməklə xüsusi anten düzəltmişlər. Onlar “Ararat”ın hər oynuna sakinləri yalnız erməni olan Calud  kəndində yığılaraq həmin anten vasitəsilə Ermənistan kanalını tutur və bir evdə birgə azarkeşlik edirdilər. Bu xəbəri Raçikə deyəndə onun iç üzü açıldı, xeyli mübahisə etdik. O, şovinist fikirlərini daha gizlədə bilmədi. Həmin söhbətdən sonra erməni iş yoldaşlarım mənimlə soyuq davranmağa başladılar. Nəhayət, məlum Dağlıq Qarabağ hadisələri ilə bağlı olaraq onları “yola salanda” çox mətləblərin üstü açıldı və aşkarlandı ki, onlar üzümüzə gülə-gülə altdan bizim əleyhimizə iş aparırlarmış.

     Oğuzda hər hansı ictimai tədbirdə, yaxud qonşu mərasimlərində erməniləri hörmət hissi ilə süfrəmizin başında oturdurduq, onlara qarşı heç vaxt  pis gümanda olmurduq, dar günlərdə pənah əli uzadırdıq. O köçmə axarında isə qulağımıza dəydi ki, ermənilər Oğuzu da əsl erməni torpağı hesab edirlərmiş. Axı, o zaman rayon “Vartaşen” adlanırdı. Bu toponimi də təhrif edərək öz adlarına çıxırdılar.

        Erməniyə havadar olmaq, onun tərəfini saxlamaq çox hədər işdir. Çünki müəyyən zaman ötdükdən sonra  əmələ gələn təhlükəli hallar qədər mənasız və acınacaqlı ovqat yaradır. Ermənilər tarixən namusu toxunulan, şərəfi alçaldılan və nankorluğu həyat amalı seçən bir məxluq olaraq hər cür rəzilliyi özünə yaraşdırır və hiylə yolu ilə qazanc əldə edirlər. Çox şükür ki, ruslar da bu milli erməni eybəcərliyini yaxşı bilir və öz narazı fikirlərini hərdənbir bəyan edirlər. Öz genetik xüsusiyyətinə görə şovinist məqsədləri üçün yala hürüyən olsalar da, ermənilər məskunlaşdıqları yerlərdə əməlli-başlı kök saldıqdan, əlləri çörəyə çatdıqdan sonra onlara arxa duranlara qarşı buynuz çıxarır, cürbəcür saxtakarlıq əməlləri törədirlər.

         Bizi məmnun edən odur ki, həm erməniyə sahib çıxanlar, həm də onunla söz kəsən, hər hansı sövdələşmə edənlər də o murdar məxluqun murdarlığını hiss etmişlər. Son zamanlar eşidirik ki, Şimali Qafqazda yaşayan xalqlar, o cümlədən ruslar erməni həyasızlığından, daşnak xəyanətindən boğaza yığılıblar. Qeyzlənən rusların tüstüsü indi başından çıxır. 4 may 2020-ci il tarixində  “Gradator.ru” saytında “Rusiyada erməni ekspansiyası” sərlövhəli yazıda açıqlanan faktlardan aydın olur ki, sözügedən məsələ ruslarla yanaşı Şimali Qafqaz xalqları arasında çox narahatlıq doğurur. Bizdən ötrü erməni nankorluğu adi səslənir. Çünki onlara bələdliyimizin tarixi dərindir. Ruslar isə narazı olsalar da, əksər hallarda incik münasibətini geniş miqyasda açıb-ağartmırdılar.  İndi “umu-küsü valı” dəyişib. Onlar erməni ifritəliyi barədə tədricən daha geniş dairədə fikir söyləyirlər. Yazıda qeyd edilir ki,  "Zen Yandex" brauzerində fəaliyyət göstərən çoxsaylı erməni qrupları Rusiyanın Krasnodar və Stavropol diyarlarında ermənilərin "qədim" yaşayış məskənləri haqqında "tarixi məlumatlarla" interneti necə gəldi doldurur, uydurma fikirlərlə dolu məqalələr yayırlar. Beləliklə, saxta erməni informasiya-tarixi bazası yaradılır, rusiyalıların və bütün dünyanın geniş şüuruna süni şəkildə yeridilir ki, guya ermənilər bu torpaqların əzəli sakinləridir. Tədricən rus tarixi qaralanır. Ermənilər o qədər yeri ələ keçiriblər ki, Stavropolda 12-ci əsrdən bəri yaşadıqlarını bəyan edirlər.

     Doğrudan da, içində haqq-ədalət işığı olmayan daşnaklarda hər hansı bir dərəcədə əxlaq işartısını gözləməyə dəyməz. Rusiyanın Soçi, Adler, Armavir, Pyatiqorsk və digər şəhərlərində məqsədli şəkildə məskunlaşan ermənilər dinc yaşayış müqabilində ruslara “sağ ol” demək əvəzinə özlərini əsl sahibkar kimi tarixləşdirməyə cəhd edirlər. Ötüb-keçən tarixi yalvarış günləri niyə belə tez unudulur. Xatircəmlik yalnız əks biçimdə canlandırılır.

      Sərsəm erməni saxtakarların yazılarından biri belə adlanır: "Ermənilər Pyatiqorskə necə və nə vaxt köçmüşlər. Niyə burada onların sayı çoxdur?". Qondarma mənbələr, saxta kitabələr erməni kələyinin möcüzəli təsiri altında sanki dil açır. Yalanlar gerçək kimi əsaslandırılır. Şovinist ruhu coşan daşnaklar utanmadan yazırlar: "Ermənilər çoxmillətli Stavropolun sayca üstün xalqlarından biridir. Bölgənin ən böyük icmalarından biri, şübhəsiz ki, Pyatiqorsk şəhərinin icmasıdır. Ermənilər burada, demək olar ki, həyatın bütün sahələrində – biznesdən tutmuş ali təhsil ocaqlarına qədər hər yerdə, o cümlədən tibb müəssisələrində geniş təmsil olunur. Sual edilir: Necə və nə zaman ermənilər Pyatiqorskdə məskunlaşıblar ?

        Dərhal onu vurğulayaq ki, bu yerlərdə erməni icması Rusiya İmperiyasının Şimali Qafqaza gəlməsindən xeyli əvvəl yaranmışdır. Çerkesoqayev etnoqrupundan olan ermənilər Pyatiqorsk rayonunda hələ XII-XIII əsrlərdə yurd salmışlar. Onların ilk yaşayış yeri müasir Goryaçevodsk stansiyasında yerləşən erməni auludur. Lakin Pyatiqorsk rayonuna erməni köçürülməsinin əsas dalğası XVIII əsrdə başlayıb və bu gün də davam edir. Burada hələ şəhərin yarandığı ilk dövrdə Podkumok çayı sahilində erməni tacirləri, sənətkarlar, inşaatçılar və zabitlər öz evlərini tikmişlər.

        Rusiya hökuməti erməni köçkünlərini yeni şəhərə iqtisadi və rahat sosial həyat vermək üçün başqa yerlərdən xüsusi olaraq dəvət edirdi. XIX əsrdə artıq bir neçə min nəfərdən ibarət olan Pyatiqorsk erməni icması yaranmışdı. 1870-1885-ci illərdə Pyatiqorsk erməniləri özlərinin ilk məbədini – Surb-Tarqmançats kilsəsini tikmişdilər. Nəticədə, Pyatiqorsk XX əsrin əvvəllərində erməni həyatının mühüm yerlərindən biri sayılırdı.

        Pyatiqorsk erməni icması XX əsrdə 80 və 90-cı illərin hadisələrindən sonra xeyli artmışdır. Hazırda burada 20 minə yaxın etnik erməni yaşayır (şəhər əhalisinin cəmi 150 mindir). Pyatiqorskda erməni apostol kilsəsinin Surb Sarqis məbədi açılıb. Bu dini mərkəzdə erməni gənclərin təşkilatları fəaliyyət göstərir, erməni bayramları geniş qeyd olunur, həmçinin kədərli günlər də unudulmur. Bu fikri daha doğru demək olar – Pyatiqorsk şəhərinin bütün tarixi erməni icmasının tarixi ilə sıx bağlıdır".

       Bu erməni fikirlərinin arxasında nə gizlədilir? Saxta tarix boğçasının hələlik yarısı açılıb stol üstünə qoyulur. Sonra Pyatiqorsk şəhərinin adının erməniləşdirilməsi məsələsi gündəliyə salınacaq. Vaxtında qabağı alınmasa, ehtimal ki, Şimali Qafqazın tamamilə  “Böyük Ermənistana” daxil edilməsi ilə bağlı cəhdlər göstəriləcək.

        “Gradator.ru” saytı yazır ki, ermənilər rusiyalıları inandırmağa çalışırlar ki, onlar hələ o zaman, yəni orada rusların olmadığı bir vaxtda bu torpaqlarda yaşayırdılar. Bəs, “ruslar onları "həyat nəfəsi almaq" üçün dəvət ediblər” fikrində hansı məna vurğulanır? Məgər ruslar, çərkəzlər, adıgeylər və digər xalqlar ermənisiz həyatda rahat  nəfəs ala bilmirdilər. Guya tənbəllik və mərhəmətsizlik ovqatı erməni gələndən sonra  yoxa çıxıb. Ümumiyyətlə, Pyatiqorsk guya Soçi, Armavir və Rusiyanın bir çox digər kurort şəhərləri kimi "erməni yaradıcılığı"nın məhsuludur və son 30 ildə ermənilər tərəfindən sıx şəkildə irəli çəkilib.  Tamamilə təbiidir ki, ermənilərin bu cür həyasız və yalançı yazıları rusiyalılarda haqlı hiddət doğurur. Erməni saxtakarlıqlarını real tarixi mənbələrə əsasən təkzib edənlər isə dərhal  yüzlərlə erməni hücumuna məruz qalır.

       Sözügedən məqalədə yeddi rusiyalının rəyi yazılıb. Onların hər biri  erməni adlı virusun mahiyyətini aydınlaşdırır. Hiss edilir ki, erməni bəlasının qloballaşdırılması hamını narahat etməkdədir.

       Alina Zolotaryeva: "80-ci illərdə Pyatiqorskda yaşayırdım, orada heç bir erməni yox idi. Onlar kurort şəhərlərini sevirlər, çünki bu sayaq yaşayış yerləri yaxşı pul gətirir. Ona görə də yenidənqurma dövründə ermənilər Soçi, Adler, Krasnodar, Kavminvodı şəhərlərində fəal şəkildə məskunlaşmağa başlayıblar. Hər yerdən axışıb gəlirdilər. Dağlıq Qarabağ qaçqını adı altında Krasnodar sahillərində məskən salıblar. Onlara pulsuz torpaq verilmişdi, abad yurd-yuva qurmaq üçün güzəştlər edilirdi. Ehtimal ki, vaxt-vədə yetişəndə “torpaqlar bizimdir” deyə haray qoparacaq və bizimlə davaya qalxacaqlar."

      Aydamir Meretukov: "Soçidə, Kubanda, Pyatiqorskda min illərdir ki, çerkeslər, adıgeylər yaşayırlar. Digər xalqlar 1864-cü ildə çerkeslərin, adıgeylərin köçürülməsindən sonra bu torpaqlarda yurd salıblar. Əsl tarixi həqiqət budur - qalan deyilən fikirlər yalan və nağıldan başqa bir şey deyil."

      Anna Udalova: "Ermənilər hamamböceyi kimi Rusiyanın hər yerinə yayılıblar. Onlardan harada yoxdur. Hər yerdə erməni var. Çünki Ermənistanda  heç kim yaşamaq istəmir. Digər ölkələrə getmək üçün hazır dayanırlar."

      Valentin Kadargavan: "…Şimali Qafqazda slavyanlar ən azı 9-cu əsrdən etibarən çox az sayda  yaşayırlar. Bəli, bu, sözdə belədir. Əməldə isə əksinədir. Ermənistanın özündə, demək olar ki, rus qalmayıb. "Qardaş"  ermənilər hamını sıxışdırıb çıxarıblar."

       Vanka Vetrov: "Ermənilər ən isti bölgələri – Krasnodar, Stavropol diyarlarını işğal ediblər. Onlar Tundraya köçürülməlidir."

      Serg Sergbukov: "Ermənilər bütün iaşə və ticarət obyektlərini ələ keçiriblər."

      K. Yevgeni: "Qriboyedov Rusiya çarına yazıb ki, ey alihəzrət,  Rusiya ərazisində erməniləri məskunlaşdırma, çünki 25 ildən sonra onlar deyəcəklər ki, bura onların torpağıdır. Peterburq altında Vsevolojsk şəhərinin bütün ticarət və torpaq sahələri onların əlindədir. Həmçinin erməni rəhbəri Tonoyan  bir millət vəkili kimi orada erməni məbədini tikdirib. Həmin ərazi erməni məhəlləsidir. Ümumiyyətlə, həmin ərazi Finlandiya torpaqları sayılırdı. Müharibədən əvvəl burada sakinlərin əksəriyyətini finlər təşkil edirdi. Qəsəbə adları da bu həqiqəti açıqlayır."

        Məqalənin sözardında daha sarsıdıcı bir fakt ortaya qoyulur. Xatırladılır ki, Rusiya prezidentinin 19 dekabr 2019-cu il tarixində keçirilmiş böyük mətbuat konfransında "Putin ermənilərin prezidentidir" adlı lövhəcik Kislovovdskdan olan bir erməni jurnalist tərəfindən qaldırılmışdı. Həmin şəxs erməni qızı Mariya Lakatuş idi. Həmin konfransda ruslar bu biabırçı fakta əhəmiyyət vermədilər, yalnız güldülər. Əslində isə bu hərəkət erməni təxribatının əsas məqsədini daşıyırdı. Məna isə ondan ibarət idi ki, Rusiya prezidenti ermənilər tərəfindən Ermənistan prezidenti kimi qiymətləndirilir, çünki ermənilərin anlamında "Rusiya Ermənistandır" şüuru daha da möhkəmlənir, ermənilər isə Rusiyanın hakim etnosuna çevrilir.

         Ruslara bəzən sadiq dost, bəzən isə amansız quldur və nankor olan ermənilərin bir gün sonu yetişəcək. Rusiya kimi möhtəşəm bir məmləkətdə saxta simadan, yalan əməl sahibindən hakim etnos ola bilməz…

                                            

                             

                                                    İbrahim   MƏSİMOĞLU