ƏVƏZSİZ İTKİ AĞLATDI BİZİ

Hərbi hissədə istehkamçı sıravi əsgər İlham İsmayılovu öz adı ilə çağırmırdılar. Onu görkəminə, şirin danışığına görə “Ponçik” deyə səsləyir və öz hərbi vəzifəsinin əsl sahibi olduğu üçün ürəkdən sevirdilər. Bu, adi sevgi, formal rəğbət deyildi. Laçın – Kəlbəcər hərbi əməliyyatlarında onlarca düşmən minasının “canını alan”, döyüşçüləri real ölüm tələsindən çıxaran əsgəri də elə-belə sevmək olarmı?! Şəxsi cəsarəti fədakarlığı ilə neçə-neçə döyüşçü qəlbini ovlayan, hər addımda ölümlə üzbəüz duran adama soyuqluq göstərə bilərsənmi?!

...Murov silsiləsinin “N” aşırımı istiqamətində düşmənin partlatdığı iki minanı təzələmək tapşırığı alan mühəndis-istehkam bölüyünün komandiri Nazim Seyidov öz-özlüyündə fikirləşdi:

- Əməliyyata getməyə iki əsgər kifayət edər. Bəs kimi göndərməli? Yenəmi “Ponçik”i? O getsə yaxşıdı, əməliyyat asan yerdə keçməyəcək...

İlham komandirin daxili gümanlarını üzündən oxudu:

- Cənab komandir, keyfim yaxşıdır, icazə verin, mən gedim. İki minanı quraşdırmaq nədir ki!..

Axşam saat 19-da İlhamla bərabər sıravi əsgər Elman Ələsgərov da əməliyyata getmək tapşırığı aldı. Dağ çiçəyinin ətri üçün darıxan, könlünə quzuqulağı düşən İlham yola düşməyə tələsirdi:  Gedək dağlarımızla nəfəs-nəfəsə dayanaq, bir az dərdləşək... Hanı mənim minalarım? Bərəkətim onlardadır. Nankor ermənilərin canını alsa, mən qoyan minalar alacaq”, - deyə o, üç dəfə əlinə aldığı minanı öpdü və yük kisəsini sahmanlamağa başladı.

- “Ponçik” minaları çox əzizləmə, mina düşmən tanımır, - deyə Elman yarızarafat söz atdı.

- Yox, qardaş, mənim minalarım məni yaxşı tanıyır.

İndiki “dağ səfəri” İlhamı doğma dağlara, gül-çiçəkli yamaclara yox, müqəddəs bir qəhrəmanlıq aləminə aparırdı. Amma bundan özünün xəbəri yox idi. Havasını dəyişmək xəyalı ilə düşünürdü. Mina quraşdırmağı beş barmağı tək öyrəndiyinə görə heç həyəcan da keçirmirdi. Uşaq məşğuliyyəti kimi sevdiyi hərbi istehkamçılıq işini görməyə tələsirdi. Deyirlər ki, tələsik iş xeyir verməz. Lakin İlham bu xeyiri, bu bərəkəti tələsikliyə rəvac verən fərasətində, cəsarətində tez tapırdı. Özü də bir-iki dəfə yox, dəfələrlə...

Birinci minanı rahatlayıb ikincisinə yaxınlaşdı. Elə bil, ürəyinə dammışdı ki, nəsə qəza baş verəcək. Həmkarı Elmana bir qədər uzaq durmağı tapşırdı. Elman onun sözünə laqeyd qaldı. Çünki İlhamın qabiliyyətinə bələd idi. Tərslikdən kəşfiyyatçılar da yaxında durmuşdular. İşin son məqamında minanın partlayıcı içliyinin qoruyucu iynələri sözə baxmadı. Sən demə, zavoddan zay çıxıbmış. Xəbərdarlıq səsi çıxdı: “Paq”. İlham dönüb axırıncı dəfə həmkarına və kəşfiyyatçılara baxdı və bütün varlığı ilə minanın üstündə durdu. Minanı döyüş qalxanı kimi canı ilə elə örtdü ki, əzizlədiyi “ərköyün oyuncağı” təkcə ona xətər gətirsin. Amma heyf ki, bu dəfə oyuncaq oyuncaqlıqdan çıxmışdı. Üç saniyə ərzində İlham dünyasını həmişəlik dəyişdi. Düz 8 nəfər döyüşçünü bir an içərisində ölümdən xilas etdi. Başqa cür edə bilməzdi. Axı İlham qəlbi yoxsul əsgər deyildi. Onun müharibədə bir var-dövləti var idisə, o da səngər qardaşları idi. Onlara da qıymağa cürət etməzdi.

DÖYÜŞÇÜ ÜRƏYİNİN AĞRI VƏ TƏSƏLLİSİ

Sıravi Sahib Aslanov: “İlham ölümü bilərəkdən öz üzərinə götürdü. Götürməyə də bilərdi. Kənara atılsaydı, nə özü salamat qalardı, nə də biz. İlhamın bu hərəkətinə qəhrəmanlıqdan başqa heç nə demək olmaz”.

Kapitan Rza Hessari: “Mən İlhamla birinci dəfə idi ki, əməliyyata çıxmışdım. Hərəkətinə göz qoyurdum. Özünü çox sərbəst və şən aparırdı. Biz indi onun misilsiz qəhrəmanlığı nəticəsində yaşayırıq. Ömrümüz boyu İlhama borcluyuq”.

Sıravi Aqil Şərabanov: “Çoxdandır ki, evə gedə bilmirdi. Komandir yenicə ona 3 günlük məzuniyyət söz vermişdi. Əcəl aman vermədi. O bizim qəlbimizdə yaşayır”.

Sıravi Natiq Salahov: “Mən İlhamın lap üç addımlığında idim. Hadisə gözümün önündə baş verdi. Dözülməz itkidir. İlham bizdən ötrü özünü qurban verdi. Onun qəhrəmanlığına qibtə edirəm”.

Leytenant Əlvan İbadov: “8 nəfərin həyatını xilas etmək hər oğulun hünəri deyil. Azərbaycan xalqı onun igidliyi ilə fəxr etməlidir”.

Çavuş Natiq Məmmədov: “Ponçik mənim həm məktəb, həm də cəbhə yoldaşım idi. Onun ölümü ilə sanki öz ürəyimi itirmişəm. Belə igidlər hər gün yetişmir”.

Sıravi Mehman Məmmədov: “İlham igidlik götərməsəydi, bəlkə də, mən indi o dünyada olacaqdım. Allah ona rəhmət eləsin!”.

İLHAM UNUDULARMI?!

15 oktyabr 1993-cü il tarixdən “N” hərbi hissəsinin bütün döyüşçülərinin xatirində sıravi əsgər İlham İSMAYILOV Milli Qəhrəman kimi yaşayır. Onun çarpayısı mühəndis-istehkam bölüyünün kazarmasında qara-qırmızı lentlə bəzədilib. Üzərinə qərənfillər düzülüb. İki əsgər fəxri qarovulda durur. Döyüşçülər öz qəhrəman cəbhədaşının yasını düz 40 gün beləcə tutmaq fikrindədirlər. Bu da onlara bir az təsəlli verir.

İlham şəhid olan günün axşamı həm əməliyyat iştirakçıları, həm də bölük komandiri hərbi hissə rəhbərliyinə təcili surətdə təqdimat yazıb verdilər: “Xahiş edirik ki, döyüş tapşırığını yerinə yetirərkən fövqəladə igidlik göstərdiyinə görə İlham İsmayılova “Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı” fəxri adı verilməsi barəsində cəbhə komandanlığının qarşısında vəsatət qaldırasınız”. Hərbi hissə komandiri Valeh Rəfiyev tərəddüd etmədən təqdimata dərkənar qoydu və dedi:

- İlham kimi əsgərləri unutmağı bizə heç kim bağışlamaz. O, qeyri-adi qəhrəmanlıq edib. Bizə Vətən üçün, torpaq üçün şəhid olmağın ən yaxşı nümunəsini göstərib. İlham İsmayılov dövlətimizin ən yüksək fəxri adına – “Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı” adına layiqdir.

SON SÖZ ƏVƏZİ

İlham İsmayılovun cənazəsi ata evinə yola salınmazdan əvvəl hərbi hissə şəhərciyinin meydançasına qoyulmuşdu. Silahdaşları bir-bir onunla vidalaşdılar. Yaylım atəş səsləri ucaldı. Atalarımız “igidə ağlamaq yaraşmaz” deyiblər. Amma əvəzsiz itki ağlatdı bizi. Özü də yaman ağlatdı...

İbrahim MƏSİMOĞLU

23 oktyabr 1993-cü il